Riceviamo e publichiamo

da Maria Pi.

L’nd’cchjiedd
Jer na’ v’ld e stav’n na mamm e n’attan ca jern dassì pavurjedd cà non t’nev’n mangh
nù figghj o na figghj,
e tutt l’ juorn pr’jav’n semb a Sand’And’nj: ” Uè Sand’And’nj mì, quand vuless avè nù
figghj o nà figghj,
non fasc’ niend pur cà je quand’ a’ na’ l’nd’cchj”.
Nù bell juorn Sand’And’nj l’accundandò e l’ mannò na p’cc’nenn m’nenna m’nenn
proprj com a nà l’nd’cchjedd….
jer tand ù pri’jsc a l’ pavurjedd cà s’ m’ttern à chiange e d’cer’n: “Madonn quand’è
v’nedd, grazj assè Sand’And’nj,
e com l’ima chiamà?…Meh, chiamam’l L’nd’cchjedd”. E dassì facer’n.
Nà matin, a mamm d’ L’nd’cchjedd m’ttì a p’gnat indr’a u fucaril c’ cosc l’ l’endecchj e
diss a la figghj:
“Uè L’nd’cchjedd, vit ca j’ egghj’assì c’ fà nù s’rviz. Arr’cuord’t cà n’dà u fucaril stè a’
p’gnat d’ l’ l’ndecchj,
ogne tand vall a cundrullà e vit ci sò cott….” E L’nd’cchjedd ruspunnì: “Sin uè mà”, e a
mamm s’ n’ scì tutta pr’sciat.
L’nd’cchjedd non sapev cè fa sola sol, e scì a v’dè ci jer’n cott l’ l’ndecchj; quann vedd
ca indr’a p’gnat stav’n cuscenn
l’ l’ndecchj, diss: “Mmè, l’ndecchj sò chir e L’ndecchj sò j’, mò m’ megn pur j’ n’da
p’gnat…” e dassì fesc.
Quann s’ r’trò la mamm, accumunzò a chiamà a L’nd’cchjedd, ma la figghj nong’
ruspunnev. Allor a mamm s’ mes a
v’rv’là indr’a tutt l’ candon’r dà cas; maccè, L’nd’cchjedd da ddo, L’nd’cchjedd da ddà,
L’nd’cchjedd dret u cumon,
L’nd’chhjed indr’u cuasciom, ma d’ L’nd’cchjedd nong stav mangh l’ombr’, a pavuredd
non sapev cchjù addò iera v’rv’là:
“Ci sà addò s’ n’è ggiut” p’nzò “mmè, famm scì a v’dè ci so cott l’ l’ndecchj”…. Quann
scì a v’dè indr’a cappr’ d’ la p’gnat
vedd à L’nd’cchjedda sò ca stav tesa-tes n’dà p’gnat apprjess a l’old l’ndecchj. “Oh s’rta
mè, e com egghja fà mo???”
A pov’ra mamm ier dassì d’sp’rat ca s’accumunzò a sbatt cà cap u’ mur; allor, a p’rt cà
stav ddà v’cin
l’addummannò: “Uè cumà Marì, com’è ca t’azzuopp d’ cap ù mur?” –
“Ehh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
e j’ ca sò a mamm, m’azzopp d’ cap ù mur….”
“E j’ ca so a p’rt fazz iapr e chiut.”
Allor s’acchiò a passà na ciedd e vedd a p’rt ca facev japr e chiut e l’addummanò:
“Uè p’rt e com’è ca fà iapr e chiut?”
“Ehh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
a mamm s’azzopp d’ cap ù mur,
e j’ ca sò a p’rt fazz iapr e chiut.”
“E j’ ca sò a’ ciedd m’ voc a sp’nnà.”
Allor a ciedd s’ n’ scì sus a l’ar’vl e s’accumunzò a sp’nnà. L’ar’vl ca l’ vedd
l’addummannò:
“Uè ciedd e com’è ca t’ stè s’p’nnann?”
“Ehh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
a mamm s’azzopp d’ cap ù mur,
a p’rt fascj iapr e chiut,
e j’ ca sò a ciedd m’ sp’nnesc.”
“E j’ ca sò l’ar’vl m’ sfronn.”
Sott a l’ar’vl stav nà fundanin e quann vedd a l’ar’vl ca s’ sfrunnav l’addummannò:
“Uè jar’vl e com’è ca t’ stè sfrunnann?”
“Ehh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
a mamm s’azzopp d’ cap ù mur,
a p’rt fascj iapr e chiut,
a ciedd s’è sp’nnat,
e j’ ca sò l’ar’vl mò m’ sfronn.”
“E j’ ca sò a fundanin m’ d’ss’cchesc.”
Allor s’acchiò arruvà nu’ m’rtier e quann vedd a fundanin ca s’er d’ss’ccat
l’addummannò:
“Uè fundanin e com’è ca t’ sì d’ss’ccat? Da ddò li p’gghjà l’acqu?”
“Eh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
a mamm s’azzopp d’ cap ù mur,
a p’rt fascj iapr e chiut,
a ciedd s’è sp’nnat,
l’ar’vl s’è sfrunnat,
e j’ ca sò a fundanin m’ sò d’ss’ccat.”
“E j’ ca sò u’ m’rtier mò voc a sfascià l’ varril.”
A r’ggin ca asp’ttav l’acqu da u’ m’rtier, quann l’ vedd arruvà senz’acqu l’addummannò:
“Uè u’ m’rtier e com’è ca si v’nut senz’acqu?”
“Ehh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
a mamm s’azzopp d’ cap ù mur,
a p’rt fascj iapr e chiut,
a ciedd s’è sp’nnat,
l’ar’vl s’è sfrunnat,
a fundanin s’è d’ss’ccat,
e j’ ca so u’ m’rtier sò sfasciat l’ varril.”
“E j’ ca sò a r’ggin mò scett a farin.”
Venn u furnar ca scev acchjann a farin c’ fa u pan, quann vedd ca a r’ggin jer sc’ttat a
farin l’addummannò:
“Uè a r’ggin e com’è ca si sc’ttat a farin? E com l’i fa mò j’ u pan?”
“Ehh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
a mamm s’azzopp d’ cap ù mur,
a p’rt fascj iapr e chiut,
a ciedd s’è sp’nnat,
l’ar’vl s’è sfrunnat,
a fundanin s’è d’ss’ccat,
u’ m’rtier ha sfasciat l’ varril,
e j’ ca sò a r’ggin sò sc’ttat a farin.”
“E j’ ca sò u furnar mò voc a sfacià u furn.”
Scer’n l’ femm’n a u furn ca jerna fa u pan, quann v’der’n ca u furnar jer sfasciat u furn
l’addummannor’n:
“Uè u furnar e com’è ca si sfasciat u furn? E ddò l’ima fa mò u pan, a brat’n a te…”
“Ehh, ci sapjess…
L’nd’cchjedd a p’gnatedd,
a mamm s’azzopp d’ cap ù mur,
a p’rt fascj iapr e chiut,
a ciedd s’è sp’nnat,
l’ar’vl s’è sfrunnat,
a fundanin s’è d’ss’ccat,
u’ m’rtier ha sfasciat l’ varril,
a r’ggin ha sc’ttat a farin,
e j’ ca so u furnar sò sfasciat u furn.”
“E nù ca sim l’ femm’n mò sciam a jard l’ fascin.”
E dassì l’ femm’n scer’n a jard tutt l’ fascin e facern nù fuoch j’rann j’rann….
Larga la foglia, stretta la via, dite la vostra che ho detto la mia.